Oktober 2011
Deze zomer hielpen onze Goudklompjes aan de opbouw van een stal in de Hobokense Polder. We hadden reeds de Arcerie als stal ingericht. Hebben onze winterharde runderen en paarden dan zulke behoefte aan schuilplaatsen?
De nieuwe stal maakt deel uit van een onderzoekproject. We willen net te weten komen wat de schuilbehoeften van de runderen zijn. Bestaat er een relatie tussen de weersomstandigheden en de bezoeken van de dieren aan het schuilhok?
Dit onderzoek wordt gedaan door het Instituut voor Landbouw- en Visserijonderzoek (ILVO) en heet “PASTRESS: Onderzoek naar de preventie van hitte- en/of koudestress bij dieren die op de weide worden gehouden.” Er bestaat discussie of ongunstige weersomstandigheden in een gematigd klimaat als in België vaak genoeg voorkomen en extreem genoeg zijn om een probleem te vormen voor het welzijn, de productiviteit en de vruchtbaarheid van het dier.
Daarom wil het PASTRESS project
1. een aantal wetenschappelijk onderbouwde criteria definiëren voor de evaluatie van het welzijn van runderen die op de weide worden gehouden (in relatie tot hitte- en koudestress).
2. op basis van welzijns- en productie-argumenten advies kunnen geven i.v.m. voorziening van natuurlijke en/of artificiële beschutting tegen ongunstige weersomstandigheden, voor rundvee.
Natuurpunt neemt deel aan een onderdeel van het onderzoek, namelijk “Het gebruik van schuilmogelijkheden in begraasde natuurgebieden”.
Om de ontwikkeling van vegetatie in natuurgebieden te sturen, worden vaak runderen ingezet voor begrazingsbeheer. Hoewel de ingezette rassen verondersteld worden om al op jonge leeftijd voldoende weerstand te hebben tegen aversieve weersomstandigheden (extreme kou, sneeuw, regen en hitte) en hoewel er in de meeste natuurgebieden veel natuurlijke beschuttingsmogelijkheden zijn, krijgen natuurverenigingen en overheden regelmatig vragen van bezorgde burgers over het welzijn van deze dieren. Ook daarom zou het interessant zijn om de vraag of deze runderen al dan niet nood hebben aan beschutting, op een wetenschappelijk onderbouwde manier te kunnen beantwoorden.
In Vlaanderen zet Natuurpunt in verschillende gebieden jaarrond runderen in (met uitzondering van het EnameBos zijn dit steeds Galloways). Met medewerking van Natuurpunt en de lokale conservatoren/werkgroepen zal in twee opeenvolgende jaren (2011 tot 2013) worden gepeild naar de invloed van weersomstandigheden en dierkenmerken op het gebruik van verschillende types van beschutting (natuurlijke beschutting door vegetatie en schuilhokken) tegen ongunstige weersomstandigheden bij runderen in 10 gebieden in totaal, waaronder dus de Hobokense Polder.
Er zullen data worden verzameld gedurende twee opeenvolgende zomers en winters, om de kans op voldoende variatie in weersomstandigheden te verhogen. Eén rund wordt voorzien van een GPS-zender, die een quasi-continue registratie zal geven van de posities van het dier. Deze posities zullen naar een webserver gezonden worden en zo kunnen bekeken worden op het ILVO. Ze zullen dan op digitale kaarten geplot worden, zodat we kunnen bepalen welke schuilmogelijkheden wanneer gebruikt werden. In elk natuurgebied zal ook een mobiel weerstation op een open plek geplaatst worden, om microklimatologische data te verzamelen op hetzelfde moment dat er GPS locaties worden verzameld. Op basis hiervan zullen verschillende klimaatindices worden berekend - onder andere de nieuw ontwikkelde index – die dan gecorreleerd zullen worden aan het gebruik van de verschillende vormen van beschutting.
Meer info vind je op de website van ILVO
Samenvattend artikel in Natuur.focus van december 2015
GPS-tracks tot 29/1/2013