banner

Aankoop van een stukje natuurgebied in het brongebied van de Hollebeek

"Schans van Hoboken"

Luk Smets

We hebben al herhaaldelijke malen aandacht besteed aan de Hollebeek. Meestal ging onze aandacht dan vooral naar de open ruimte ter hoogte van de Hollebeekstraat. Daar hebben we immers in samenwerking met het plaatselijke bewonerscomité reeds enkele jaren beheerswerken verricht om bloemrijke graslandjes te bevorderen. Meer info hierover.

Hollebeek

De Hollebeek ontspringt in het zuiden van de stad Antwerpen nabij de grens met Hemiksem. Het brongebied ligt ca. 21 m boven de zeespiegel op een heuvelrug die zich uitstrekt van het centrum van Hemiksem via Wilrijk naar Mortsel. De Hollebeek vormt vanaf haar bron tot aan het Kiel de grens tussen de districten Hoboken en Wilrijk. Ze loopt afwisselend door sterk verstedelijkt gebied en mooie groengebieden, o.a. het Schoonselhof. Ter hoogte van De Bruynlaan verdwijnt de beek onder de grond en stroomt ze via het gemengde rioleringsstelsel naar het RWZI Antwerpen-zuid.

Volgens de Biologische Waarderingskaart vormt de Hollebeek als het ware een snoer van biologisch waardevolle en zeer waardevolle ecotopen. Op deze wijze dringt de natuur de stad binnen: de waardevolle bosgebieden ten zuiden van Antwerpen zijn via de beekvallei verbonden met het Schoonselhof, Fort 8 en Fort 7. Allerhande dieren, bijvoorbeeld egels of stekelbaarsjes, gebruiken deze corridor en zijn waar te nemen in of langs de Hollebeek op het Valaar. De beek vertrekt vanuit grote eenheden natuur die overgaan in een smal groen lint dat tot ver de stad binnendringt. Vandaar dat de Hollebeek binnen het Ruimtelijk Structuurplan van de provincie Antwerpen (zie paragraaf 6) ook beschouwd wordt als één van de zeldzame groene vingers die de stad binnendringen. Het versnipperen van dit groene lint zou de potenties voor natuur in de stroomafwaartse delen verder doen afnemen.

Brongebied

Het brongebied bestaat uit extensief gebruikte, biologisch waardevolle weilanden, waar paarden van zogenaamde hobbyboeren grazen. Beroepslandbouw komt (bijna) niet meer voor. Mooie houtkanten met landschappelijk erg waardevolle knoteiken begeleiden hier de beek. In de zomer is het gebied relatief droog en stroomt weinig tot geen water door de gracht die het begin van de Hollebeek vormt. In de winter is het hier echter behoorlijk nat.

Stadsrandbos

De omgeving van het Klaverblad is zowel landschappelijk als vanuit natuurperspectief zeer waardevol met halfnatuurlijke graslanden, poelen en de Klaverbladdreef. Het gebied is nog zeer landelijk en recreatief zeer aantrekkelijk. De kasteeldomeinen Klaverblad en Cleydael en de gehele omgeving werden in 2003 dan ook door de Vlaamse minister van Leefmilieu als één van de prioritaire locaties aangeduid voor de realisatie van een zuidelijk stadsrandbos. Het domein Klaverblad, een groot boscomplex ten zuiden van het brongebied, bestaat uit biologisch zeer waardevolle eikenbossen en waardevolle naaldhoutaanplantingen. Heel dit open gebied vormt de groene vinger die zich uitstrekt van het Schoonselhof tot Aartselaar. Voor de realisatie van het Antwerps stadsrandbos heeft men voorrang gegeven voor de locatie Edegem-Kontich-Aartselaar. Maar ook deze locatie komt voor verdere realisatie in aanmerking, als men de beoogde bosoppervlaktedoelstellingen wil halen. Vraag is of daar nog een politieke wil voor bestaat. Heel het gebied staat onder druk van de oprukkende bedrijvenzone aan de Fotografielaan.

Nieuw natuurgebiedje

Natuurpunt kon een perceel kopen in het brongebied van de Hollebeek. Het nieuwe natuurgebiedje is gelegen tussen Schans XVII van Hoboken en de Moerelei. De oppervlakte is 33,52 a. Het bestaat uit extensief beweid weiland. Dit kleine perceeltje kan de kern vormen van een grotere natuurgebied over de grens Hoboken-Wilrijk (dit is de Hollebeek!) heen. Maar dit is toekomstmuziek…

Steun ons

Bij de aankoop moet de plaatselijke afdeling Natuurpunt Hobokense Polder vzw een deel van de kosten dragen. Je kan ons helpen door een gift op rekening 293-0212075-88 van Natuurpunt vzw, Coxiestraat 11, 2800 Mechelen met als melding "Project 7792, Schans van Hoboken". Voor giften vanaf 40 € ontvangt u een fiscaal attest. Hopelijk stelt ons dit in staat het gebiedje later uit te breiden. Je kan ook bovenstaande knop "Steun ons" gebruiken.

Bron: Hollebeekdossier (Anik Schneiders & Wim Mertens)