banner

Een korte wandeling langsheen de Hollebeek

In dit laatste deel wordt een beknopte beschrijving gegeven van verschillende deelgebieden van de Hollebeekvallei. We wandelen van bron naar monding (in de riolering onder De Bruynlaan).

Het brongebied

 

Foto 1 : brongebied van de Hollebeek (weilanden met waterput)

Het brongebied bestaat uit extensief gebruikte, biologisch waardevolle weilanden, waar paarden van zogenaamde hobbyboeren grazen. Beroepslandbouw komt (bijna) niet meer voor. Mooie houtkanten met landschappelijk erg waardevolle knoteiken begeleiden hier de beek. Het domein Klaverblad, een groot boscomplex ten zuiden van het brongebied, bestaat uit biologisch zeer waardevolle eikenbossen en waardevolle naaldhoutaanplantingen.

In de zomer is het gebied relatief droog en stroomt weinig tot geen water door de gracht die het begin van de Hollebeek vormt. In de winter is het hier echter behoorlijk nat.

Het gebied is buiten de openbare wegen ontoegankelijk, niettegenstaande de parkbestemming op het gewestplan.

Zwaluwhof en Dooislooi

Foto 2 : De Hollebeek in een nieuwe verkaveling langs de Praaglaan

De tuinen van de nieuwbouwwijk Zwaluwhof, aangelegd na 1982, strekken zich uit tot tegen de beek. Verderop langsheen de Praaglaan is de verkaveling nog volop aan de gang. Vanaf hier tot aan het Schoonselhof bevindt de Hollebeek zich in een strak keurslijf. Ze is ofwel rechtgetrokken met steile en verharde oevers ofwel zijn beide oevers volledig ingenomen door bebouwing of tuinen. Ter hoogte van de Groenstraat verdwijnt de beek onder de grond om ergens, waar is niet echt duidelijk, in het Schoonselhof terug boven te komen.


Hof ter groen en Schoonselhof

Foto 3 : De Hollebeek is netjes verborgen tussen twee hagen

 

Foto 4: Eén van de vijvers van het waternetwerk in het Schoonselhof

 

Foto 5 : In het Schoonslehof lijkt de Hollebeek te
ontspringen, dit is het uitlaatpunt van de vijvers.

In het Schoonselhof vertakt het watersysteem in een stelsel van vijvers en afvoerkanalen. Het beheer van de vijvers, waar de Hollebeek doorstroomt, is niet afgestemd op een natuurlijk beeksysteem. Soms wordt ineens veel water afgelaten, maar meestal stroomt te weinig water in de beek. Het gebied sluit aan bij het natuurreservaat Fort VII. Dit grote groengebied herbergt heel wat plant- en diersoorten die langsheen de smalle beekvallei verder in de stad kunnen doordringen.

In de vijvers van het Schoonselhof komt Grote waternavel, een snelgroeiende exotische waterplant, voor. Deze plant kan inheemse water- en oevervegetaties overwoekeren. De provincie werkt aan een beheersplan, specifiek voor dergelijke invasieve soorten.

 

 

Foto 6 : De Hollebeek bij het verlaten van het Schoonselhof. Opvallend is het zeer lage debiet. De beek heeft wel nog heel wat potenties voor natuur

 

Tussen Stuivenberg en Brem

Foto 7 : Zicht op de beek met een breedbladige wespenorchis op de voorgrond

 

Foto 8 : Oude berk

De wijk Stuivenberg op de linkeroever is volledig bestemd als woongebied. De rechteroever is parkgebied. In realiteit vind je er enkel tuinen, serres en gebouwen.

In het woongebied werd recent een verkavelingsvergunning goedgekeurd, is een nieuwe weg aangelegd en verschijnen de funderingen van de eerste gebouwen. Een tweede deel van de verkaveling, tussen de nieuw aangelegde Kolonel Harrystraat en de Salesianenlaan is nu onderwerp van een nieuwe aanvraag. Deze werd door het college van burgemeester en schepenen al principieel goedgekeurd. Hier kronkelt de beek op haar mooist. Op de oever vinden we een verwilderde boomgaard en een biologisch waardevol, oud eikenbosje. Momenteel ligt dit gebied er een beetje verwaarloosd bij, maar met een beperkte inspanning kan hier een echt buurtpark gecreëerd worden zoals op het gewestplan voorzien was op de andere oever.

Eén van de weinige toegankelijke groengebiedjes langs de beek, “het Motteke”, treffen we iets verder stroomafwaarts aan achter het kerkhof van Hoboken. De schrale graslandjes herbergen zeldzame plantensoorten op Vlaams niveau, zoals zandblauwtje. Aan de overkant is het parkgebied alweer ingenomen door gebouwen en volkstuintjes.

 

Het Valaar

Foto 9 : Maaiactie langsheen de Hollebeekstraat in 2002.

 

Foto 10 : Wilgen zorgen in het gebied langsheen de Hollebeekstraat voor een natuurlijk speelterrein

In het Valaar langsheen de Hollebeekstraat ligt het terrein dat reeds enkele jaren beheerd wordt door de buurtbewoners in samenwerking met Natuurpunt en Opsinjoren. Een brandnetelruigte met puin maakt stilaan plaats voor een gras- en hooiland dat aansluit bij een wilgenstruweel. De eerste orchideeën en zeggevegetaties tonen dat het gebied steeds in waarde toeneemt. De beek treedt er nog regelmatig buiten haar oevers.

Ten noorden van het Valaar

Het laatste traject van de Hollebeek (na de Hollebeekstraat, ter hoogte van de Zwaantjes) is ingebuisd en de beek stroomt er onder de huizen en doorheen een aantal kelders. Dit zorgt voor een beperking van de afvoermogelijkheden. Stroomopwaarts dient dan ook steeds voldoende ruimte voor mogelijke overstromingen bewaard te worden.

Bijlage: soortenlijsten verkaveling Salesianenlaan



[1] een lijst van de hier waargenomen plant- en diersoorten wordt in bijlage gegeven.

auteur: Anik Schneiders & Wim Mertens