banner

KIJK.punt De Dodaars

(uit de toespraak van onze conservator Wim Mertens bij de plechtige opening, oktober 2008)

Toen we in 2000 onze eerste kijkhut aan het Broekskot inhuldigden was één van de nadelen van een dergelijke klassieke hut reeds duidelijk. In dit ruige stedelijk milieu was een golfplaten dak en een houten wand niet bestand tegen vandalisme. De eerste jaren van de kijkhut hebben we een klein fortuin gespendeerd aan herstellingen. Toen we een jaar of 5 later het idee opvatten om hier aan het Rallegat een nieuwe kijkhut te bouwen toegankelijk voor rolstoelers, was het duidelijk dat dit een robuustere constructie moest zijn. Om dit te verwezenlijken hebben we het architectenbureau Import – Export Architecture onder de arm genomen, o.a. bekend van de inrichting van de Antwerpse ruien. We stelden hen de vraag om een kijkhut te ontwerpen die aan volgende criteria zou voldoen:

  • het moest stevig en vandalismebestendig zijn,
  • het moest in de eerste plaats rolstoelgebruikers de mogelijkheid bieden om het waterleven op de plas te bewonderen,
  • het bouwproces verliep bij voorkeur participatief, waarbij zoveel mogelijk buurtbewoners zouden worden betrokken,
  • het moest esthetisch leuk zijn.

Uiteindelijk kozen we uit de drie voorstellen die de architecten uitwerkten een concept met zandzakken. Op de grote betonplaat die nodig was om de stabiliteit op dit voormalig huisvuilstort te verzekeren, werden 2 wanden met zandzakken gebouwd. In de buitenste wand werden kijkgaten geplaatst, de binnenste wand zorgt er voor dat de watervogels niet opgeschrikt worden door bewegende schimmen achter de kijkgaten.

Nu zijn er geen zandzakken meer te zien. Ze zitten namelijk achter een laag spuitbeton. De zandzakken hebben we gevuld met een mengsel van zeefzand, een recyclage product, en traskalk. Wij hadden verwacht dat dit mengsel zou uitharden, maar nadat de jutte van de zandzakken was weggerot bleek de vulling niet erosie- en ook niet vandalismebestendig. Uiteindelijk bracht een laag spuitbeton de oplossing.

Het KIJK.punt is bereikbaar met een rolstoel vanaf de Scheldelei. Het nieuwe pad ernaartoe zal in de toekomst goed onderhouden worden en indien nodig geoptimaliseerd. Dit pad en KIJK.punt zullen ook de aanzet vormen voor een heus rolstoelparcours door de Hobokense Polder dat we in de komende jaren verder zullen uitwerken.

De realisatie van KIJK.punt is enkel mogelijk geweest met de steun van een hele hoop mensen en bedrijven. In de eerste plaats zijn er de Goudklompjes, onze ploeg van gepensioneerde en geprepensioneerde vrijwillige medewerkers, die honderden uren hebben gewerkt vanaf de eerste spadesteek tot de laatste zandzaklegging. Door de bouw van KIJK.punt is deze groep van vrijwilligers, meestal buurtbewoners, sterk uitgebreid en een hechte vriendenkring geworden. Een impressie van het gehele bouwproces krijgt u op de fotoreportage op het infopaneel. Dit vaste bouwteam kreeg regelmatig hulp van scholen en verenigingen. Vooral scholieren van het PiusX-instituut hebben een aardig steentje bijgedragen. Studenten van de architecturale vorming hielpen met de aanmaak van de betonnen funderingsplaat en met het bekisten voor de betonnen sokkels. Ook andere leerlingen van het PiusX-instituut kwamen mee zandzakken vullen, waaraan ook één jeugdvereniging en PvdA hun steentje hebben bijgedragen. De hulp van externe verenigingen viel echter toch wat tegen. Niettegenstaande een uitgebreide mailing aan alle verenigingen inclusief jeugdverenigingen in Hoboken en omstreken, zijn maar twee verenigingen bereid gevonden een handje toe te steken, waardoor het participatief karakter van het bouwproces al bij al redelijk beperkt bleef.

Financieel hebben we ondersteuning gekregen van de CERA-holding en van tal van handelaars die voor dit project materiaal leverden aan scherpe prijzen. De Stad Antwerpen heeft een logistieke bijdrage geleverd onder vorm van waterreservoirs en het langdurige uitlenen van een betonmolen.

Last but not least moeten we hier ook de architecten Joris en Oscar vermelden, hun engagement reikte veel verder dan strikt noodzakelijk volgens de overeenkomst.

Het was een leuk en boeiend, moeilijk project waarin vriendschappen werden gesmeed, waarin veel onenigheid toch steeds leidde tot oplossingen, waarin vooral de Goudklompjes een ongelooflijk doorzettingsvermogen hebben getoond en met een resultaat dat mag gezien worden.