Reigerkolonie in Schoonselhof
 |
In het bos binnen de begraafplaats Schoonselhof huist een kolonie blauwe reigers. De nesten zijn gebouwd in de kruinen van grove dennen. Natuurpunt volgt reeds jaren de evolutie van deze nesten.
De reigers van het Schoonselhof
Het Schoonselhof was oorspronkelijk een 16e eeuwse “Hof van plaizantie” in het toen nog landelijke Wilrijk. Het voormalig kasteeldomein werd 100 jaar geleden omgevormd tot parkbegraafplaats van de stad Antwerpen. Het concept van de huidige aanleg gaat terug op een ontwerp uit 1911 van de Brusselse landschapsarchitect Jules Janiet en de Antwerpse ingenieur-architect Marcel Schmitz die de Franse-en Engelse plantsoenen aanpasten voor de nieuwe functies.
Ze lieten het bos tussen de kasteelvijver en de Krijgsbaan ongemoeid, waardoor het langzaam maar zeker verwilderde. Dit gemengd loofbos, waardoor de Hollebeek vloeit, is erg rustig. Er zijn geen paden en er wordt weinig of niet ingegrepen in de ontwikkeling van het bos. Hier in dit nauwelijks betreden parkdeel bevindt zich de kolonie van de blauwe reigers.
orspronkelijk was deze kolonie veel groter. In 1983 wel 161 paren. In die jaren was het dan ook de grootste kolonie van de provincie Antwerpen, groter dan de overbekende kolonie van het Reigersbos in Berendrecht die toen 80 nesten telde. Sindsdien is het aantal broedparen sterk verminderd. Dit fenomeen deed zich in gans Vlaanderen voor. Erg grote kolonies splitsten zich op in kleine groepen. De vestiging in het Schoonselhof, met de huidige 31 broedparen (2014), lijkt op het eerste zicht wel leefbaar en kan zich mogelijk nog licht uitbreiden tijdens de volgende jaren.
Broedvogelonderzoek 2013 - 2014
In het Schoonselhof nestelen al de reigers in en op de kruinen van grove dennen, uitgezonderd in 1 kastanjeboom. Bewoonde reigernesten zijn in april te herkennen aan de aanwezigheid van de volwassen vogels op het nest of verse uitwerpselen, eierschalen en braakballen onder de nestbomen. Tijdens de eerste ARDEA broedvogeltelling, in april 2013, noteerden we 23 bezette nesten in 18 bomen. Deze bomen werden toen gemerkt met verfpunten naargelang het aantal nesten per boom, 1 voor 1 nest en 2 voor 2 nesten. Op 12 april 2014 telden we met 5 deelnemers 31 bezette nesten in 25 bomen, waarvan 19 bomen met 1 nest en 6 bomen met 2 nesten. De reden voor deze flinke toename van bijna 35% ten opzichte van 2013 is vooral te zoeken in de voorbije uitermate zachte winter waardoor de sterfte onder de reigers zeer beperkt bleef. De nestbomen worden vanaf 2014 gemerkt met een cijfer waardoor we gedurende volgende jaren de populatie van de kolonie gerichter kunnen opvolgen. (zie foto linksonder) We hebben geen glazen bol om het aantal broedparen gedurende de volgende jaren te voorspellen. De nabije toekomst van de middelgrote reigerkolonie in het Schoonselhof. ziet er wel hoopgevend uit. De voedselsituatie in de onmiddellijke omgeving is vrij goed; de kasteelvijver bevat veel vis, en muizen en kikkers zijn er ook niet zeldzaam. Tijdens de jaarlijkse vogeltrektellingen op de nabijgelegen telpost Hobokense Polder stellen we ook vast dat meer en meer reigers dagelijks meermaals de Schelde overvliegen richting foerageergebieden op Linkeroever en het Waasland. Het ziet er naar uit dat het ontstaan van nieuwe voedselrijke gebieden zoals de potpolder Kruibeke-Bazel-Rupelmonde, een gunstige invloed kan hebben op de broedpopulatie van de blauwe reigers van het Schoonselhof. ARDEA wil deze evolutie van haar boegbeeld graag op de voet volgen.