Slechtvalken op ’t Kiel?
Slechtvalken op Silvertop en Christus Koning!

Update: slechtvalken op het Kiel

8/2/2022, Maarten Mortier

Sinds de plaatsing van de nestkast op de rode Silvertopblok op 04/12/2012 en het broedsel op de groene Silvertop bleef het daar de volgende jaren verdacht stil. Blijkbaar voelen slechtvalken niets voor de locatie van de geplaatste nestkast.

We stelden meer activiteit vast aan de Christus Koningkerk. Deze plek deed al langer dienst als plukplaats voor prooien. Een drone registreerde tijdens een controle een mogelijk mislukt broedsel.
Omdat de bovenkant van de kerktoren uitsluitend uit dakgoot bestaat en elk mogelijk legsel daardoor gedoemd is tot mislukking, beslisten we om in de lente van 2017 een noodnestkast te plaatsen. Een nieuw slechtvalkvrouwtje die het vrouwtje van de Silvertops ‘Sarah’ had verdreven, toonde direct interesse. Na het broedseizoen stelden we vast dat ze minstens 2 windeieren had gelegd. We veronderstellen dat het vrouwtje nog te jong was.

In 2018 plaatsten we een stevigere houten nestkast. Het vrouwtje van vorig jaar met een grijze kleurring P/1 was nu gekoppeld aan een mannetje met een grijze kleurring K/P en ze legden 3 eieren. Al snel werd het duidelijk dat er iets abnormaals aan de hand was. Het mannetje bracht geen prooien naar het broedend vrouwtje en hij loste haar ook niet af tijdens het broeden. Hij blonk vooral uit in zijn afwezigheid. Na wat onderzoek bleek dat hij er een tweede vrouwtje op nahield, namelijk het vrouwtje van Umicore. Met maar één ouder leek dit legsel gedoemd om te mislukken. Niets was minder waar. Dit vrouwtje joeg zo efficiënt dat ze zowel voldoende voedsel ving als de eieren en later de jongen warm hield. Een huzarenstukje. 3 jongen vlogen succesvol uit.

Tijdens de winter van 2018 – 2019 kwam er echter slecht nieuws. De werfleider van kielparktoren 1 vond één van de jongen dood terug in de ontmantelde woontoren naast het Kielpark. Later werd ook de moeder dood gevonden op het dak van de kerk. De doodsoorzaak blijft onbekend. Al snel nam een ongeringd vrouwtje haar plaats in. In het begin van de lente zagen we paringen tussen haar en het mannetje van Umicore. Gelukkig nam een jong mannetjes met witte kleurring T/6 zijn plek in. Iets later legde het vrouwtje 3 eieren. Alles leek voorspoedig te verlopen tot het mannetje spoorloos verdween. Er was geen prooiaanvoer meer voor het broedend vrouwtje. Enkele andere mannetjes kwamen het vrijgekomen territorium onderzoeken. Een tweede-kalenderjaarsmannetje bleef een aantal dagen in de buurt en leek prooien te stelen uit de dakgoot. Later viel hij het broedend vrouwtje aan. Een dag later was het vrouwtje verdwenen. Bij controle van de toren vonden we zowel het mannetje met de witte kleurring en het broedend vrouwtje dood terug ! Een ander koppel nam zeer snel hun plek in, namelijk het tweede-kalenderjaarsmannetje en een vrouwtje met grijze kleurring P/2. Dit vrouwtje is de zus van het vrouwtje dat er in 2018 broedde ! Hoe groot is de kans ! Later dat jaar werd er een permanente inox nestkast in de plaats van de houten gezet.

In 2020 verscheen er een ander mannetje op het toneel. Deze droeg geen kleurring maar enkel een aluminium ring. In tegenstelling tot de kleurringen zijn deze bijna niet af te lezen, omdat de cijfers te klein zijn. Na vele observaties lukte dit toch en bleek dat dit mannetje geboren was op de Sint-Gummaruskerk in Lier. Ze paarden, kregen een nest met 2 eieren, broedden, maar vermoedelijk door de jonge leeftijd van het mannetje kwamen de eieren niet uit.

2021 was gelukkig wel een succesvol broedseizoen op de Christus Koningkerk. Hetzelfde koppel legde 4 eieren. Na een maand broeden kwamen er 3 gezonde jongen uit hun ei. 1 vrouwtje en 2 mannetjes. Na nog eens 6 weken vlogen ze succesvol uit.

Natuurpunt Hobokense Polder brengt vogelbeschermers en woningmaatschappij samen en plaatst broedkast voor slechtvalken op Kielse woontoren

Recenste nieuws over de slechtvalken vind je in onze blog.

Lees ook onze opvolgingstabel

Natuur in de stad, tussen de mensen

De plaatsing van een broedkast op één van de sociale woontorens ‘Silvertop’ te Antwerpen Kiel kan een succesvol broedsel van slechtvalken (Falco Peregrinus) in dit stadsdeel mogelijk maken. Hierdoor wordt bijgedragen aan de versterking van de recent herstelde populatie slechtvalken in België, meer bepaald aan de aanwezigheid er van in de stad. Dit heeft een gunstige invloed op de grote aantallen huisduiven.
Tegelijkertijd opent een broedgeval van slechtvalken op de Silvertoptorens nieuwe kansen voor natuurbeleving in de stad. Zeer diverse groepen kunnen actief betrokken worden, zowel plaatselijk via bewonerswerking, natuurverenigingen en scholen, als bovenlokaal via de inzet van digitale media (webcam, website, blog,…). Een nauwgezette opvolging van een eventueel broedgeval ondersteunt het wetenschappelijk onderzoek naar duurzame maatregelen omtrent de bescherming van roofvogels.
Op die manier kan het woonproject Silvertop en de wijk Kiel op een verrassend andere manier in het nieuws komen. Mensen, stad en wilde natuur worden immers op een unieke manier samengebracht. De activering van bewoners in hoogbouwwoontorens d.m.v. natuurlijke elementen zou een bijzondere surplus kunnen zijn.

Het projectvoorstel werd de voorbije zomer opgezet door Natuurpunt Hobokense Polder en het Fonds voor de Instandhouding van Roofvogels (FIR), en werd in september voorgelegd aan de woningmaatschappij Woonhaven Antwerpen. Zopas gaf die haar officiële goedkeuring om een broedkast te plaatsen op de rode woontoren. Dit was het fiat voor Natuurpunt en FIR om te starten met de uitvoering van de eerste fase: het maken en plaatsen van een broedkast, opdat de slechtvalken er eventueel deze winter al kunnen gaan ‘wonen’.

Klik hier voor de volledige tekst over het project (Polder.blad oktober 2012 blz 21-23)

 

Info per email: slechtvalk@hobokensepolder.be